زمان تقریبی مطالعه: 11 دقیقه
 

خرقان (قریه)




خَرَقان (یا خَرِقان)، دهستان و قریه‌ای قدیمی در بخش بسطام شهرستان شاهرود در استان سمنان است.


۱ - جغرافیای خرقان


دهستان خرقان به مرکزیت آبادی قلعه نوخرقان در شمال‌شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد.
[۱] ایران وزارت کشور معاونت سیاسی دفتر تقسیمات کشوری، عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری: آذر ۱۳۸۵، ذیل «استان سمنان»، (تهران ۱۳۸۵ش).
[۲] مقیاس ۰۰۰، ۱:۳۰۰، تهران: گیتاشناسی (بی‌تا).

قسمتی از رشته‌ کوه البرز شرقی در این دهستان ممتد است.
[۳] عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۱، ص۱۲۴، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
[۴] عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۱، ص۳۰۶، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
رود فصلی اَبْرسَج، ریزابه کال سیاه از حوضه آبریز دشت کویر، به طول حدود ۲۲ کیلومتر در آن جریان دارد.
[۵] عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۲، ص۱۰۱، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
راه اصلی شاهرود ـ بسطام به شهرهای گنبدکاووس و مینودشت در استان گلستان از این دهستان می‌گذرد.
[۶] مقیاس ۰۰۰، ۱:۳۰۰، تهران: گیتاشناسی (بی‌تا).
[۷] اطلس راههای ایران، تهران: گیتاشناسی، ج۱، ص۷، ۱۳۶۹ش.

طوایف مستقل اَبرسَج و میغان در این دهستان قشلاق دارند.
[۸] مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۷۷: جمعیت عشایری دهستانها، ج۱، ص۸۳، کل کشور، تهران ۱۳۷۸ش.
جمعیت آن در سرشماری ۱۳۸۵ش، ۱۵۹۳۶ تن بوده است.
[۹] مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵: نتایج تفصیلی کل کشور، ذیل «استان سمنان»، ۱۳۸۵ش.


۲ - خرقان در تقسیمات کشوری


از لحاظ تقسیمات کشوری، در حدود ۱۳۲۳ش آبادی قلعه نوخرقان و آبادی‌های محدوده این دهستان، جزو دهستان بسطام و تابع شهرستان شاهرود از استان دوم (مازندران) بودند.
[۱۰] ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۱۱، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
[۱۱] ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۲۷۸، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
[۱۲] ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۲۸۴، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
در بهمن ۱۳۶۵ بسطام به بخش تبدیل و دهستان خرقان، به مرکزیت آبادی قلعه نوخرقان، در آن تشکیل شد.
[۱۳] ایران وزارت کشور معاونت سیاسی دفتر تقسیمات کشوری، عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری: آذر ۱۳۸۵، ذیل «استان سمنان»، (تهران ۱۳۸۵ش).


۳ - آثار قدیمی


از آثار قدیمی خرقان اینهاست: زیارتگاهی در آبادی قُهِـج علیا/ قُهِـج بالا، در پانزده کیلومتری شمال‌شرقی شهر بسطام؛ مسجد سُرخان متعلق به سده نهم هجری در آبادی اَبرسَج در پانزده کیلومتری شمال‌غربی شهر بسطام
[۱۴] فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج :۲۹ شاهرود (گرگان)، ج۲۹، ص۱۳۶ـ۱۳۷، تهران: اداره جغرافیائی ارتش، ۱۳۶۷ش.
[۱۵] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۶۰، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
و نیز زیارتگاه و قلعه‌ای در آبادی قلعه نوخرقان.
قلعه نوخرقان یا آبادی نوخرقان در ارتفاع ۱۴۶۰ متری، در ۲۲ کیلومتری شمال‌شرقی بسطام و ۲ کیلومتری مغرب راه اصلی بسطام ـ گنبدکاووس، در دشت قرار دارد.
جمعیت آن در سرشماری ۱۳۸۵ش، ۱۹۳۷ تن بوده است.
[۱۶] مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۷۷: جمعیت عشایری دهستانها، ج۱، ص۸۳، کل کشور، تهران ۱۳۷۸ش.

آرامگاه صوفی بزرگ شیخ ابوالحسن خرقانی از آثار قدیمی این آبادی و متعلق به دوره ایلخانان (۶۵۴ـ ح۷۵۰)، در شمال آبادی واقع است. در گذشته، مسجدی با گنبد مخروطی‌ شکل و مزیّن به کاشی‌های زیبا داشته که تنها محراب آن باقی است؛ سازمان میراث فرهنگی در اطراف محراب، مسجدی احداث کرده‌است.
[۱۷] ناصرالدین قاجار، شاه ایران، ج۱، ص۵۷، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.
[۱۸] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۷۳ـ۳۷۴، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
[۱۹] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۴۱۰، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
به‌گفته اعتمادالسلطنه،
[۲۰] محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۱، ص۸۴ـ۸۵، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور برهان لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
قبه آرامگاه خرقانی در زمان محمدشاه قاجار (۱۲۵۰ـ۱۲۶۴) ساخته شد. این آبادی قلعه‌ای قدیمی نیز داشته که تنها آثاری از آن باقی است.
[۲۱] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۹۹، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.


۴ - خرقان در منابع اسلامی


از پیشینه خرقان در قبل از اسلام اطلاعی در دست نیست. نام آن در منابع اسلامی به صورت‌های مختلفی از جمله: خُرقان، خَرَّقان و حوقان هم ضبط شده است.
[۲۲] محمدبن موسی حازمی همدانی، مااتفق لفظه و افترق مسماه فی الاماکن و البلدان المشتبهة فی الخط، ج۱، ص۱۵۷، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه استانبول، مجموعه لاله‌لی، ش ۲۱۴۰، فرانکفورت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶.
[۲۳] زکریابن محمد قزوینی، کتاب آثار البلاد و اخبار العباد، ج۱، ص۳۶۳، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۴۸، چاپ افست ویسبادن ۱۹۶۷.    
[۲۴] پانویس ۶، جوینی، ج۳، ص۱۰۷.
در سده ششم، خرقان قریه‌ای پر نعمت در کوه‌های بسطام بر سر راه استرآباد و تابع خراسان بوده است.
[۲۵] سمعانی، ج۲، ص۳۴۷.
[۲۶] محمدبن موسی حازمی همدانی، مااتفق لفظه و افترق مسماه فی الاماکن و البلدان المشتبهة فی الخط، ج۱، ص۱۵۷، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه استانبول، مجموعه لاله‌لی، ش ۲۱۴۰، فرانکفورت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶.


۵ - خرقان در طول تاریخ


در سده هفتم، یاقوت حموی (ذیل مادّه) به قبر شیخ‌ابوالحسن خرقانی در قریه خرقان اشاره و در همین سده، قزوینی
[۲۷] زکریابن محمد قزوینی، کتاب آثار البلاد و اخبار العباد، ج۱، ص۲۴۳، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۴۸، چاپ افست ویسبادن ۱۹۶۷.
[۲۸] البلدان، حموی، ج۲، ص۳۶۰.    
آن را شهری در چهار فرسخی بسطام و در اقلیم چهارم ضبط کرده است. در سده هشتم خرقان دیهی از توابع بسطام با هوای خوش و آب فراوان و جزو طبرستان معرفی شده است،
[۲۹] حمداللّه مستوفی، نزهة‌القلوب، ج۱، ص۱۶۲.
اما در سده نهم قریه خرقان جزو بلاد «دارالعزّ خراسان» به‌شمار می‌رفت.
[۳۰] عبداللّه‌بن محمد مازندرانی، رساله فلکیّه در علم سیاقت، ج۱، ص۱۵۴، چاپ والتر هینتس، ویسبادن ۱۳۳۱ش.
[۳۱] معین‌الدین محمد اسفزاری، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینة هرات، ج۱، ص۳۰۴ـ۳۰۵، چاپ محمدکاظم امام، تهران ۱۳۳۸ـ۱۳۳۹ش.
در دوره صفوی (۹۰۵ـ ۱۱۳۵) ییلاق خرقان مورد توجه شاهان صفوی بود.
[۳۲] اسکندرمنشی، ج۱، ص۳۷.
[۳۳] جهانگشای خاقان: تاریخ شاه‌اسماعیل، چاپ اللّه دتا مضطر، ج۱، ص۵۲۹، اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، ۱۳۶۴ش.
در دوره ناصری خرقان دهی بزرگ و پرجمعیت بود و باغ‌های خوب، قنوات پر آب (به قدر یک تا سه سنگ آسیا)، حدود پانصد خانه و مردمی شیعه مذهب داشت. در این زمان خرقان به سمت جنوب در حال گسترش بود.
[۳۴] زین‌العابدین‌بن اسکندر شیروانی، بستان‌السیاحه، ج۱، ص۲۳۶، یا، سیاحت‌نامه، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۵، چاپ افست (بی‌تا).
[۳۵] ناصرالدین قاجار، شاه ایران، ج۱، ص۵۷، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.
[۳۶] قهرمان‌بن یوسف امین لشکر، روزنامه سفر خراسان به همراهی ناصرالدین شاه (۱۳۰۰)، ج۱، ص۶۹، چاپ ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، تهران ۱۳۷۴ش.
اعتمادالسلطنه در همین دوره نوشته که اهالی این آبادی آن را خَرْقان تلفظ می‌کردند و می‌افزاید آبش از قنات است. مقبره شیخ‌ابوالحسن خرقانی در زمان وی در اطراف خرقان قرار داشت و رو به ویرانی بود.
[۳۷] محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۱، ص۸۴، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور برهان لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
آب و هوای خوش ییلاق خرقان توجه شاهان قاجار را نیز جلب کرده بود.
[۳۸] علینقی بن اسماعیل حکیم الممالک، روزنامه سفر خراسان، ج۱، ص۸۸، تهران ۱۳۵۶ش.

در دوره پهلوی دوم، قصبه قلعه نوخرقان مرکز بخشی به همین نام بود که حدود سه هزار تن جمعیت داشت و آبش از قنات و رودی به نام قطری تأمین می‌شد.
[۳۹] رزم آرا، ج۳، ص۲۱۵ـ۲۱۶.


۶ - فهرست منابع


(۱) معین‌الدین محمد اسفزاری، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینة هرات، چاپ محمدکاظم امام، تهران ۱۳۳۸ـ۱۳۳۹ش.
(۲) اسکندرمنشی.
(۳) اطلس راههای ایران، تهران: گیتاشناسی، ۱۳۶۹ش.
(۴) محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور برهان لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
(۵) قهرمان‌بن یوسف امین لشکر، روزنامه سفر خراسان به همراهی ناصرالدین شاه (۱۳۰۰)، چاپ ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، تهران ۱۳۷۴ش.
(۶) ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
(۷) ایران وزارت کشور معاونت سیاسی دفتر تقسیمات کشوری، عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری: آذر ۱۳۸۵، (تهران ۱۳۸۵ش).
(۸) ایران وزارت کشور نشریه تاریخ تأسیس عناصر تقسیماتی به همراه شماره مصوبات آن، تهران ۱۳۸۲ش.
(۹) علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
(۱۰) عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
(۱۱) جوینی.
(۱۲) جهانگشای خاقان: تاریخ شاه‌اسماعیل، چاپ اللّه دتا مضطر، اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، ۱۳۶۴ش.
(۱۳) محمدبن موسی حازمی همدانی، مااتفق لفظه و افترق مسماه فی الاماکن و البلدان المشتبهة فی الخط، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه استانبول، مجموعه لاله‌لی، ش ۲۱۴۰، فرانکفورت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶.
(۱۴) علینقی بن اسماعیل حکیم الممالک، روزنامه سفر خراسان، تهران ۱۳۵۶ش.
(۱۵) حمداللّه مستوفی، نزهة‌القلوب.
(۱۶) رزم آرا.
(۱۷) سمعانی.
(۱۸) زین‌العابدین‌بن اسکندر شیروانی، بستان‌السیاحه، یا، سیاحت‌نامه، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۵، چاپ افست (بی‌تا).
(۱۹) فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج :۲۹ شاهرود (گرگان)، تهران: اداره جغرافیائی ارتش، ۱۳۶۷ش.
(۲۰) زکریابن محمد قزوینی، کتاب آثار البلاد و اخبار العباد، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۴۸، چاپ افست ویسبادن ۱۹۶۷.
(۲۱) عبداللّه‌بن محمد مازندرانی، رساله فلکیّه در علم سیاقت، چاپ والتر هینتس، ویسبادن ۱۳۳۱ش.
(۲۲) مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۷۷: جمعیت عشایری دهستانها، کل کشور، تهران ۱۳۷۸ش.
(۲۳) مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵: نتایج تفصیلی کل کشور، ۱۳۸۵ش.
Retrieved Feb ۲۱, ۲۰۱۰, from http://wwwsciorgir/ portal/faces/public/census۸۵/census۸۵natayej/census۸۵rawdata;
(۲۴) نقشه راهنمای البرز شرقی: سمنان، مقیاس ۰۰۰، ۱:۳۰۰، تهران: گیتاشناسی (بی‌تا).
(۲۵) یاقوت حموی.
(۲۶) ناصرالدین قاجار، شاه ایران، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.

۷ - پانویس

 
۱. ↑ ایران وزارت کشور معاونت سیاسی دفتر تقسیمات کشوری، عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری: آذر ۱۳۸۵، ذیل «استان سمنان»، (تهران ۱۳۸۵ش).
۲. ↑ مقیاس ۰۰۰، ۱:۳۰۰، تهران: گیتاشناسی (بی‌تا).
۳. ↑ عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۱، ص۱۲۴، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
۴. ↑ عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۱، ص۳۰۶، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
۵. ↑ عباس جعفری، گیتاشناسی ایران، ج۲، ص۱۰۱، تهران ۱۳۶۸ـ۱۳۷۹ش.
۶. ↑ مقیاس ۰۰۰، ۱:۳۰۰، تهران: گیتاشناسی (بی‌تا).
۷. ↑ اطلس راههای ایران، تهران: گیتاشناسی، ج۱، ص۷، ۱۳۶۹ش.
۸. ↑ مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۷۷: جمعیت عشایری دهستانها، ج۱، ص۸۳، کل کشور، تهران ۱۳۷۸ش.
۹. ↑ مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵: نتایج تفصیلی کل کشور، ذیل «استان سمنان»، ۱۳۸۵ش.
۱۰. ↑ ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۱۱، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
۱۱. ↑ ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۲۷۸، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
۱۲. ↑ ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور، ج۱، ص۲۸۴، ج ۱، تهران ۱۳۲۹ش.
۱۳. ↑ ایران وزارت کشور معاونت سیاسی دفتر تقسیمات کشوری، عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری: آذر ۱۳۸۵، ذیل «استان سمنان»، (تهران ۱۳۸۵ش).
۱۴. ↑ فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج :۲۹ شاهرود (گرگان)، ج۲۹، ص۱۳۶ـ۱۳۷، تهران: اداره جغرافیائی ارتش، ۱۳۶۷ش.
۱۵. ↑ علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۶۰، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
۱۶. ↑ مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۷۷: جمعیت عشایری دهستانها، ج۱، ص۸۳، کل کشور، تهران ۱۳۷۸ش.
۱۷. ↑ ناصرالدین قاجار، شاه ایران، ج۱، ص۵۷، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.
۱۸. ↑ علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۷۳ـ۳۷۴، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
۱۹. ↑ علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۴۱۰، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
۲۰. ↑ محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۱، ص۸۴ـ۸۵، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور برهان لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
۲۱. ↑ علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۳۹۹، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.
۲۲. ↑ محمدبن موسی حازمی همدانی، مااتفق لفظه و افترق مسماه فی الاماکن و البلدان المشتبهة فی الخط، ج۱، ص۱۵۷، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه استانبول، مجموعه لاله‌لی، ش ۲۱۴۰، فرانکفورت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶.
۲۳. ↑ زکریابن محمد قزوینی، کتاب آثار البلاد و اخبار العباد، ج۱، ص۳۶۳، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۴۸، چاپ افست ویسبادن ۱۹۶۷.    
۲۴. ↑ پانویس ۶، جوینی، ج۳، ص۱۰۷.
۲۵. ↑ سمعانی، ج۲، ص۳۴۷.
۲۶. ↑ محمدبن موسی حازمی همدانی، مااتفق لفظه و افترق مسماه فی الاماکن و البلدان المشتبهة فی الخط، ج۱، ص۱۵۷، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه استانبول، مجموعه لاله‌لی، ش ۲۱۴۰، فرانکفورت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶.
۲۷. ↑ زکریابن محمد قزوینی، کتاب آثار البلاد و اخبار العباد، ج۱، ص۲۴۳، چاپ فردیناند ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۴۸، چاپ افست ویسبادن ۱۹۶۷.
۲۸. ↑ البلدان، حموی، ج۲، ص۳۶۰.    
۲۹. ↑ حمداللّه مستوفی، نزهة‌القلوب، ج۱، ص۱۶۲.
۳۰. ↑ عبداللّه‌بن محمد مازندرانی، رساله فلکیّه در علم سیاقت، ج۱، ص۱۵۴، چاپ والتر هینتس، ویسبادن ۱۳۳۱ش.
۳۱. ↑ معین‌الدین محمد اسفزاری، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینة هرات، ج۱، ص۳۰۴ـ۳۰۵، چاپ محمدکاظم امام، تهران ۱۳۳۸ـ۱۳۳۹ش.
۳۲. ↑ اسکندرمنشی، ج۱، ص۳۷.
۳۳. ↑ جهانگشای خاقان: تاریخ شاه‌اسماعیل، چاپ اللّه دتا مضطر، ج۱، ص۵۲۹، اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، ۱۳۶۴ش.
۳۴. ↑ زین‌العابدین‌بن اسکندر شیروانی، بستان‌السیاحه، ج۱، ص۲۳۶، یا، سیاحت‌نامه، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۵، چاپ افست (بی‌تا).
۳۵. ↑ ناصرالدین قاجار، شاه ایران، ج۱، ص۵۷، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.
۳۶. ↑ قهرمان‌بن یوسف امین لشکر، روزنامه سفر خراسان به همراهی ناصرالدین شاه (۱۳۰۰)، ج۱، ص۶۹، چاپ ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، تهران ۱۳۷۴ش.
۳۷. ↑ محمدحسن‌بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۱، ص۸۴، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور برهان لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
۳۸. ↑ علینقی بن اسماعیل حکیم الممالک، روزنامه سفر خراسان، ج۱، ص۸۸، تهران ۱۳۵۶ش.
۳۹. ↑ رزم آرا، ج۳، ص۲۱۵ـ۲۱۶.


۸ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خرقان سمنان»، شماره۶۹۹۴.    

رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه جهان اسلام




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.